Verblinding van downlights of spots is ongemakkelijk en vervelend. Terwijl een lichtstraal juist een mooi lichteffect op een muur of in de ruimte kan geven, is niets zo vervelend dat diezelfde lichtstraal hindert bij het op de bank of aan tafel zitten.
Hoe dat kan? Hiervoor is het belangrijk om eerst te begrijpen wat verblinding eigenlijk is.
Contrast is tweezijdig als het om licht gaat. Zonder dit is een leefomgeving saai en vlak. Te veel contrast, je knijpt je ogen samen en vermijdt het licht.
Maar waarom zijn sommige downlights en spots verblindend en andere niet?
Op het gebied van verlichting zijn er veel termen. Waaronder ook UGR. De UGR waarde geeft de hoeveelheid verblinding aan. Hoe lager de UGR waarde, hoe minder verblinding. Een lage UGR waarde en dus een lage verblinding wordt op de volgende manieren behaald:
- Een lichtbrekend raster of plaat voor de lichtbron
- Een lichtbron dieper geplaatst dan het oppervlak
Plaats je downlights of spots in huis, dan kies je het beste voor de tweede optie. Deze modellen zijn het meest geschikt voor woonruimtes. De eerste optie worden vaak in kantoren toegepast. Denk hierbij aan platte downlight (pannenkoeken) of LED panelen.
Dieper liggende lichtbron tegen verblinding
Wanneer je het plafond wilt vullen met downlights of spots, kies dan voor een model waarbij de lichtbron verder naar achteren in het armatuur verborgen is. Dit zorgt ervoor dat wanneer lampen branden, de lichtbundel over het algemeen direct naar beneden schijnt, en niet naar de zijkanten.
Voorbeelden van armaturen met een dieper liggende lichtbron:
Platte inbouwspot ‘Cent’ Rond Zwart
Dieper liggende lichtbron met extra warm wit licht -Dimbaar, 3.8W -RTM Lighting LED
Premium platte Inbouwspot Jace Zwart/goud
Extra warm wit (2700K) 3.8W, dimbaar – RTM Lighting LED
Lucide BODI – Plafondspot – 2xGU10 – Zwart
Verbruik: max 2x50W, dimbaar – Lucide LED
Een andere optie is het contrast tussen het plafond en de lichtbronnen verminderen. Dit klinkt misschien vreemd, maar verblinding komt ook vaak voort uit een te hoog contrast tussen een donker plafond en heldere lampen. Wanneer er een aantal spots op het plafond staan gericht, wordt het contrast tussen plafond en lichtbron minder en dus ook de verblinding.
De meest voor de hand liggende manier is dimmen. Je wilt graag downlights of spots waarbij de kans op verblinding hoog is? Zet er dan een dimmer op. Zo kun je in ongemakkelijke situaties, het licht terug dimmen. Meer lezen over dimmen? Je leest het hier.
Toepassen in een lichtontwerp
Bij lichtontwerpen is het verstandig rekening te houden met eventuele verblinding. Maak gebruik van gecontroleerd contrast. Richt helder licht op de delen waar aandacht op gevestigd moet worden in evenwicht met de rest van de ruimte. Gebruik daarnaast decoratieve verlichting om de ruimte verder sfeer te geven.
Vaak wordt er alleen gebruik gemaakt van tafel- en vloerlampen, maar als de optie er is, raden wij zeker downlights of spots aan. Het zorgt voor evenwicht met de rest van de verlichting, zoals een vloerlamp.
Het creëren van een juist lichtontwerp kan lastig zijn, maar met het oog op gecontroleerd contrast, moet het zeker lukken!